Lợi nhuận gộp là một trong những chỉ số quan trọng trong lĩnh vực kinh doanh và tài chính, cho phép doanh nghiệp biết được mức độ sinh lời từ hoạt động sản xuất kinh doanh của mình.
Cùng Kế toán Excel tìm hiểu thông tin chi tiết về loại lợi nhuận này trong bài viết dưới đây.
Nội dung bài viết
1. Lợi nhuận gộp là gì?
Lợi nhuận gộp (gross profit) là một chỉ số quan trọng trong lĩnh vực kế toán và tài chính, thể hiện khoản tiền mà doanh nghiệp kiếm được từ hoạt động kinh doanh sau khi trừ đi chi phí sản xuất.
Đây là một chỉ số thường được sử dụng để đánh giá khả năng sản xuất và kinh doanh của doanh nghiệp.
Lợi nhuận gộp được tính bằng cách trừ chi phí hàng bán và chi phí sản xuất khác (bao gồm cả chi phí nhân công, nguyên vật liệu và chi phí tài sản cố định) từ doanh thu thuần.
Kết quả còn lại là lợi nhuận gộp, cho biết lượng tiền mà doanh nghiệp kiếm được sau khi bán sản phẩm và trừ đi chi phí sản xuất. Lợi nhuận gộp thường được sử dụng để so sánh hiệu quả sản xuất giữa các doanh nghiệp cùng ngành hoặc đo lường sự thay đổi hiệu quả của một doanh nghiệp trong suốt thời gian.
Ngoài ra, lợi nhuận gộp còn là một chỉ số quan trọng để giúp các nhà đầu tư đánh giá khả năng sinh lời của doanh nghiệp.
2. Công thức tính lợi nhuận gộp
Công thức tính lợi nhuận gộp được tính bằng cách trừ tổng chi phí hàng hoá bán ra khỏi doanh thu bán hàng hoá:
Lợi nhuận gộp = Doanh thu bán hàng hoá – Tổng chi phí hàng hoá bán ra
Trong đó:
- Doanh thu bán hàng hóa là tổng giá trị các sản phẩm hoặc dịch vụ được bán ra trong kỳ tính toán.
- Tổng chi phí hàng hóa bán ra: bao gồm tất cả các chi phí liên quan đến sản xuất và kinh doanh hàng hoá như chi phí nguyên vật liệu, chi phí nhân công, chi phí vận chuyển, chi phí bảo trì và sửa chữa thiết bị, chi phí quản lý sản xuất, chi phí bán hàng, chi phí tiếp thị, chi phí quản lý doanh nghiệp và các chi phí khác liên quan đến sản xuất và kinh doanh hàng hoá.
Kết quả của công thức này cho biết mức độ lợi nhuận của doanh nghiệp từ việc sản xuất và kinh doanh hàng hoá. Lợi nhuận gộp càng cao, cho thấy doanh nghiệp có thể sản xuất và kinh doanh hàng hoá hiệu quả hơn.
3. So sánh lợi nhuận gộp và biên lợi nhuận gộp
Lợi nhuận gộp (gross profit) và biên lợi nhuận gộp (gross profit margin) là hai khái niệm quan trọng trong lĩnh vực kế toán và tài chính.
Lợi nhuận gộp là số tiền thu được sau khi trừ đi chi phí sản xuất, còn biên lợi nhuận gộp là tỷ lệ giữa lợi nhuận gộp và doanh thu.
Cụ thể, lợi nhuận gộp được tính bằng công thức: Lợi nhuận gộp = Doanh thu – Chi phí hàng bán. Trong đó, chi phí hàng bán là tổng chi phí liên quan đến sản xuất và bán hàng như chi phí nguyên vật liệu, chi phí nhân công sản xuất, chi phí quảng cáo và tiền thuê kho bãi.
Biên lợi nhuận gộp được tính bằng công thức: Biên lợi nhuận gộp = (Lợi nhuận gộp / Doanh thu) x 100%
Ví dụ, nếu doanh nghiệp A có doanh thu là 1 tỷ đồng, chi phí hàng bán là 600 triệu đồng, thì lợi nhuận gộp của doanh nghiệp A sẽ là 400 triệu đồng.
Biên lợi nhuận gộp của doanh nghiệp A là 40% ((400 triệu đồng / 1 tỷ đồng) x 100%).
Từ hai khái niệm này, ta có thể suy ra rằng biên lợi nhuận gộp thể hiện lợi nhuận gộp so với doanh thu và được tính dưới dạng phần trăm, trong khi lợi nhuận gộp là số tiền cụ thể thu được.
Cả hai chỉ số này đều quan trọng trong việc đánh giá hiệu quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp và hỗ trợ quyết định về chiến lược giá cả và tiếp thị.
4. Cách sử dụng lợi nhuận gộp
Dưới đây là một ví dụ minh họa cách tính lợi nhuận gộp và tỷ suất lợi nhuận gộp, sử dụng báo cáo thu nhập hàng năm 2018 của Ford Motor Co:
| Doanh thu | (Đơn vị tính: Triệu $) |
| Ô tô | 141.546 |
| Các dịch vụ tài chính | 10,253 |
| Khác | 1 |
| Tổng doanh thu | 151.800 |
| Chi phí và phí tổn | |
| Giá vốn bán ô tô | 126.584 |
| Chi phí bán hàng, hành chính và các chi phí khác | 12,196 |
| Dịch vụ tài chính lãi, hoạt động và các chi phí khác | 8.904 |
| Tổng giá cả và chi phí | 147.684 |
Để tính lợi nhuận gộp, trước tiên cần cộng giá vốn hàng bán, tổng giá trị kà $126,584
Sau đó tính lợi nhuận gộp bằng cách lấy doanh thu trừ giá vốn hàng bán:
Lợi nhuận gộp = Doanh thu – Giá vốn hàng bán = $151,800 – $126,584 = $25,216 triệu
Để tính tỷ suất lợi nhuận gộp, chúng ta chia lợi nhuận gộp cho tổng doanh thu:
Tỷ suất lợi nhuận = $25,216 / $151,800 = 16,61%
Con số này so với mức trung bình trong ngành ô tô ở Mỹ là 14% -> cho thấy Ford hoạt động hiệu quả hơn các công ty cùng ngành bán ô tô khác.
5. Những yếu tố ảnh hưởng đến biên lợi nhuận gộp
Lợi nhuận gộp của một doanh nghiệp phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm:
- Giá vốn sản xuất: Giá vốn sản xuất tăng lên sẽ làm giảm lợi nhuận gộp. Các yếu tố ảnh hưởng đến giá vốn sản xuất bao gồm giá nguyên liệu, giá lao động và chi phí sản xuất khác.
- Giá bán sản phẩm: Giá bán sản phẩm càng cao thì lợi nhuận gộp càng cao. Tuy nhiên, giá bán sản phẩm cũng phải phù hợp với giá thị trường để có khả năng cạnh tranh.
- Quy mô sản xuất: Quy mô sản xuất ảnh hưởng đến lợi nhuận gộp bởi vì quy mô lớn có thể giảm chi phí sản xuất và tăng năng suất.
- Hiệu quả sản xuất: Sản xuất hiệu quả giúp giảm giá vốn sản xuất và tăng lợi nhuận gộp.
- Đội ngũ quản lý và nhân viên: Đội ngũ quản lý và nhân viên chất lượng cao có thể giúp cải thiện quy trình sản xuất và giảm chi phí.
- Chi phí khác: Các chi phí khác như chi phí bán hàng và chi phí quản lý cũng ảnh hưởng đến lợi nhuận gộp.
Tổng hợp các yếu tố trên, để tăng lợi nhuận gộp, doanh nghiệp cần tìm cách cải thiện quy trình sản xuất, tăng quy mô sản xuất, giảm chi phí sản xuất, tăng hiệu quả sản xuất và tối ưu hóa chi phí khác.
